ผ้ายกนครศรีธรรมราช

      ผ้ายกนครศรีธรรมราชหรือผ้ายกเมืองนครฯ โดยเฉพาะผ้ายกทองเป็นผ้าที่มีชื่อเสียงมากในสมัยโบราณผ้าทอพื้นบ้านที่มีชื่อเสียงของภาคใต้อีกประเภทหนึงคือ ผ้าทอพุมเรียง ที่ตำบลพุมเรียง อำเภอไชยา จังหวัดสุราษฏร์ธานีอยู่ห่างจากตัวอำเภอไชยาไปทางทิศตะวันออกประมาณ 6 กิโลเมตร ประชาชนในตตำบลพุมเรียงนั้นมีทั้งที่นับถือพุทธศาสนาและศาสนาอิสลาม เฉพาะกลุ่มที่ทอผ้านั้นส่ววนมากเป็นไทยมุสลิม กล่าวกันว่าถูกกวาดต้อนมาจากไทรบุรีคราวเดียวพวกกับช่างทอผ้าที่เมืองนครศรีธรรมราช การทอผ้าที่พุมเรียงนั้นแต่เดิมคงจะเป็นการทอผ้าขึ้นใช้ในครัวเรือนและกลุ่มชนของตน

ผ้าเกาะยอ

      ผ้าเกาะยอเป็นผ้าพื้นเมืองของตำบลเกาะยอ อำเภอเมือง จังหวัดสงขลา เป็นผ้าพื้นเมืองที่มีชื่อเสียงของจังหวัดสงขลา ที่มีประณีตและสีสันที่สวยงาม โดยมีการทอยกดอกที่มรลวดลายอ่อนนุ่ม ถือเป็นสัญลักษณ์หัตถกรรมพื้นบ้านของภาคใต้และยังเป็นสุดยอดผลิตภัณฑ์ หนึ่งำบลหนึ่งผลิตภัณฑ์ OTOP ปี2549 สืบสานหัตถกรรมพื้นบ้าน การทอผ้าพื้นเมืองสำหรับใช้ในครัวเรือน จึงเป็นที่มาของ ผ้าทอเกาะยอ 

ผ้าลับแล

     กลุ่มชาวไทยวนที่อพยพมาตั้งถิ่นฐานในภาคกลางอีกหลายท้องถิ่นโดยเแพาะชาวไทยวนที่ยังคงทอผ้าตามแบบประเพณีนิยมของตน ผ้าทอของกลุ่มทอผ้าในบริเวณอำเภอลับแล จังหวัดอุตรดิตถ์ที่เรียกกันว่า ผ้าลับแล โดยซิ่นตีนจกลับแลมีเอกลักษณ์เฉพาะถิ่นคือตัวซิ่นนิยมทอเป็นลายขวางลำตัวหรือทอยกเป็นลายเล็กๆหรือทอเป็นสีพื้นเรียบๆเช่น สเขียวลายริ้วดำ ตีนซิ่นนิยมทอเป็นลายจกกว้างหรือสูงขึ้นมามากกว่าซิ่นตีนจกบ้านหาดเสี้ยวและไม่นิยมปล่อยพื้นล่างสุดเป็นสีพื้น มักทอเป็นลายจกลงมาจนสุดเชิงผ้า สีของเชิงที่ลายจกมักเป็นสีใกล้เคียงกันแบบที่เรียกว่า สีเอกรงค์

ผ้าซิ่นตีนแดง

     ซิ่นตีนแดงเป็นผ้าที่มีเอกลักษณ์เฉพาะตัว ทอด้วยไหมทั้งผืนหันซิ่นและตีนซิ่นของผ้าจะเป็นสีแดงสด ตอนกลางของผ้าเป็นลายมัดหมี่ เรียดว่าหมี่ขอ จะเป็นสีดำสีน้ำตาลเหลือบทองจะทอเป็นผืนเดียวกัน ไม่ใช้การตัดต่อระหว่างตัวซิ่น หัวซิ่นและตีนซิ่น สมัยโบราณจะทอให้เด็กและวัยรุ่นนุ่งเพราะเป็นผ้าที่มีสีสดใสมาก โดยใช้ฟืมซาว(ฟืม20)จะเป็นผืนเล็กๆเหมาะสำหรับเด็กต่อมาได้ปรับปรุงการทอให้เป็นผ้าผืนใหญ่กว้างและยาวขึ้นจึงใช้ฟืม40ในการทอ

ผ้าละหมาด

     ผ้าละหมาด เป็นผลิตภัณฑ์ที่ทำจากผ้าบาว่า ผ้าเชิงฟองค์และผ้าผสมฝ้าย โดยการปักลวดลายลูกไม้รูปแบบต่างๆโดยเน้นรูปดอกไม้และลวดลายฉลูสวยงาม มีหลายรูปแบบทั้งดั้งเดิมและแบบใหม่

ผ้าทอหมื่นศรี

      ชาวนาหมื่นศรีรู้จักทอผ้ามานานหลายชั่วอายุคนแล้ว แต่เดิมการทอผ้าของชาวบ้านจะทำไว้ใช้เองที่เหลือจะนำออกขายให้เพื่อนบ้านในหมู่บ้านใกล้เคียง แต่ในช่วงสมัยที่เกิดสงครามโลกครั้งที่ 2การทอผ้าของชาวบ้านต้องหยุดสะงักลง แต่เมื่อหลังสงครามแล้วผ้าจากโรงงานอุตสาหกรรมได้แพร่หลายมากขึ้นทำให้การทอผ้าของชาวบ้านต้องหยุดลง

        วัสดุที่ทำ  กี่ที่ใช้ทอผ้า มี2ชนิด   

1.1 กี่พื้นเมือง ารทอผ้าของชาวบ้านนาหมื่นศรีในอดีตมักจะทอด้วยหูกซึ่งเป็นกี่ทอผ้าแบบพื้นเมือง เป็นกี่ขนาดเล็กทอช้า ปัจจุบันกี่แบบนี้มักจะทอผ้าบางชนิดเท่านั้น ส่วนใหญ่จะทอเป็นผ้าเช็ดหน้า ผ้าพานช้าง(ใช้ในพิธีศพ)ผ้าสไบ ทั้งนี้เพราะประเภทนี้เป็นกี่เล็ก ทอผ้าได้ช้า ลายที่ทอส่วนใหญ่เป็นลายลูกแก้วและลูกแก้วชิงดวง

1.2 เป็นกี่ที่มีขนาดใหญ่ชาวนาหมื่นศรีจะทอด้วยกี่กระตุก ซึ่งกี่ที่ทอได้เร็ว และสามารถทอหน้ากว้างๆได้ดี ขณะที่ทอมือและเท้าจะสัมพันธ์กันและทอได้เร็วกว่ากี่พื้นเมอง ส่วนใหญ่จะทอผ้าโสร่ง ผ้าขาวม้า มีลายต่างๆ เช่น ลายตาหมากรุก ลายหางกระรอก ลายดอกจัน

ผ้าพุมเรียง

    การทอผ้าพุมเรียง เป็นศิลปหัตถกรรมพื้นบ้านภาคใต้ของกลุ่มคนไทยมุสลิมที่ตั้งบ้านเรือนอยู่บ้านหัวเลน  หมู่ที่2 บริเวณครองพุมเรียง ต.พุมเรียง อ.ไชยา จ.สุราษณ์ธานี ซึ่งได้สืบทอดกันทั่วหลายอายุคนจนเป็นที่ยอมรับกันทั่วไปว่า ผ้าไหมพุมเรียงเป็นผ้าไหมที่มีลวดลายสวยงามและมีลักษณะเด่นที่ต่างไปจากผ้าไหมอื่นๆคือการทอยกด้วยไหมและดิ้น ผ้ายกดอกที่มีชื่อเสียงได้แก่ ผ้ายกชุดหน้านาง ผ้ายกดอกสมเกสรและผ้ายกดอกลายเชิง เป็นต้น

    เครื่องมือที่ใช้ในการทอผ้าตำบลพุมเรียงในสมัยรัตนโกสินทร์ ได้แก่ หูก จึงเรียกการทอผ้าว่าการทอหูก ซึ่งถือเป็นหน้าที่ของผู้หญิงชาวไทยพุทธและชาวไทยมุสลิมที่จะต้องเตรียมไว้ให้ครอบครัวโดยเฉพาะหญิงสาวที่จะออกเรือนจะต้องเตรียมผ้าที่จำเป็นทั้งของฝ่ายชายและของตนเอง ซึ่งมีทั้งผ้านุ่ง ผ้าห่มและเครื่องใช้ต่างๆดังนั้นการมีฝีมือการทอผ้าจึงเป็นการแสดงความเป็นกุลสตรีอีกด้วย

ลายคาดก่าน

ลายคาดก่านหรือมัดก่านคือการสร้างลวดลายที่ใชกรรมวิธีเช่นเดียวกับลายมัดหมี่ การย้อมจะเป็นตัวกำหนดขนาดของลายคล้ายลายมัดหมี่ลายคาดก่านมักประดิษฐ์เป็นลวดลายเล็กๆไม่พัฒนาลวดลายเหมือนลายน้ำไหล

กรรมวิธีในการทอผ้าให้เป็นลวดลายประเภทต่างๆเหล่านี้ได้นำมาใช้กับผ้าทอที่ต้องการใช้สอยฝนลักษณะที่ต่างกันไป โดยเฉพาะซิ่นไทลื้อเมืองน่าน หรือ ซิ่นน่านมีลวดลายและสีเด่นและทอด้วยไหมเป็นริ้วใหญ่ๆสลับสีประมาณสามหรือสี่สีส่วนตีนซิ่นมีสีแดงเป็นแถบใหญ่ ถัดขึ้นไปเป็นสีน้ำเงินหรือม่วงเข้มคัดด้วยดี้นเงินหรือดิ้นทองหรือคำสลับเพื่อให้เกิดความระยับ